นอกจากนี้ รัฐบาลมาเลเซียมองว่าปัญหาสังคมผู้สูงอายุไม่สามารถแก้ไขได้ด้วยตัวภาครัฐเท่านั้น แต่ต้องอาศัยความร่วมมือกับภาคเอกชน ภาคประชาสังคม รวมถึงครอบครัวในการปรับปรุงคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุในสังคมให้ดียิ่งขึ้นด้วย
ดร.นพพล ชี้ประเด็นสำคัญก่อนจะเผยเงื่อนไขสำคัญหากจำเป็นต้องชูนโยบายกระตุ้นการมีบุตร
ตัวเลขในระดับโลกที่ชี้ให้เห็นอัตราการเกิดที่ลดลงและผู้สูงอายุที่เพิ่มขึ้น ส่งผลให้ประชากรวัยทำงานมีแรงกดดันมากขึ้น บวกกับปัญหาในอนาคตที่ประเทศต่างๆ อาจประสบอย่างการขาดแคลนแรงงาน และการเกิดวิกฤตการคลังจากการที่รัฐบาลต้องจ่ายเงินสวัสดิการผู้สูงอายุมากยิ่งขึ้นสวนทางกับการเก็บภาษีที่ลดลง
สังคมไทยยังมีความคิดเห็นที่แตกต่างกันเกี่ยวกับ “คุณค่า” หรือ “ฐานคิด” โดยเฉพาะการออกแบบระบบความคุ้มครองทางสังคม หากสามารถทำให้เกิดข้อสรุปที่ยอมรับร่วมกันจากภาคส่วนต่าง ๆ ก็จะเป็นหัวใจในการกำหนดทิศทางนโยบายได้อย่างราบรื่น ยกตัวอย่างเช่น การดูแลผู้สูงอายุโดยครอบครัวอาจจะเป็นกระแสหลัก โดยบางพื้นที่ชุมชนเข้มแข็งพอที่จะช่วยกันดูแลผู้สูงอายุ แต่สำหรับหลายครอบครัวหรือหลายชุมชนอาจจะไม่เป็นเช่นนั้น การสร้างหลักประกันด้านรายได้ยามชราภาพด้วยระบบบำนาญและการออมก็ขึ้นอยู่กับการให้คุณค่าเช่นกัน เราจะเลือกฐานคิดความรับผิดชอบส่วนบุคคล (เน้นการออมส่วนบุคคล) การช่วยเหลือเกื้อกูลกันหรือหลักภราดรภาพ (ใช้แนวทางการประกันสังคม) แนวคิดสิทธิขั้นพื้นฐาน หรือการสงเคราะห์ช่วยเหลือผู้ด้อยโอกาส แนวนโยบายจะเปลี่ยนแปลงไปตามการกำหนดคุณค่าเหล่านี้
หากตลาดไม่สามารถเติบโตตามธรรมชาติได้ทัน นั่นหมายความว่าตลาดต้องได้รับการกระตุ้นจากรัฐ เช่น การให้แรงจูงใจทางด้านภาษี ที่มากกว่าปกติสำหรับผู้ที่สนใจลงทุนในธุรกิจเพื่อผู้สูงอายุ หรือการให้เงินส่งเสริมการผลิตบุคลากรด้านการพยาบาลผู้สูงอายุให้เพียงพอ รวมไปถึงการสร้างกระบวนการเยียวยาให้แก่บุคลากรเหล่านี้ เนื่องจาก งานดูแลผู้สูงอายุไม่ใช่งานง่ายที่ใครๆ ก็ทำได้ เป็นต้น
ขณะที่รัฐก็ต้องพิจารณาความต้องการที่ละเอียดอ่อนของผู้สูงอายุ ไม่ว่าจะเป็นความต้องการบริการด้านสุขภาพ ความต้องการเครือข่ายทางสังคม ระบบบริการด้านกฎระเบียบต่างๆ และความมั่นคงสถานะทางเศรษฐกิจ โดยพัฒนาไปพร้อมกันทุกมิติที่กล่าวมา
เพิ่มทักษะและการจัดหางานให้เหมาะสมกับแรงงาน : จะช่วยเพิ่มความสามารถในการหารายได้ และยกระดับประสิทธิภาพของแรงงานในระยะยาว ซึ่งทำได้ทั้งการศึกษาในระบบและนอกระบบตลอดช่วงอายุ โดยมากมักได้รับความร่วมมือจากทั้งภาครัฐและเอกชน ในตอนนี้ประเทศไทยก็มีโครงการฝึกอบรมแรงงานสูงอายุเพื่อเพิ่มโอกาสในการประกอบอาชีพที่หลากหลายมากขึ้น และมีการคุ้มครองทางสังคมให้ผู้สูงอายุพึ่งพาตนเองได้เช่นกัน
นอกจากจะมีแผนการต่าง ๆ เพื่อเพิ่มงบประมาณในนโยบายเกี่ยวกับเด็ก รวมทั้งการเปิดหน่วยงานรัฐใหม่เพื่อแก้ปัญหาประชากรวัยชราที่เพิ่มขึ้น รัฐบาลญี่ปุ่นยังลงทุนด้านหุ่นยนต์เพื่อช่วยให้ประชาชนดำเนินชีวิตได้ง่ายขึ้นในวัยชรา
ศาสตราจารย์ เภสัชกรหญิง ดร.พรอนงค์ อร่ามวิทย์ คณะเภสัชศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
“ตัวอย่างเช่น ถ้าเรามองว่าคุณภาพของผู้สูงวัยจะดีขึ้นหากได้ทำงาน รัฐก็ต้องออกกฎหมายอนุญาตให้ว่าจ้างผู้สูงอายุทำงานได้ พร้อมแรงจูงใจด้านการลดหย่อนภาษี คำถามจึงตกอยู่ที่ภาคเอกชนว่าพร้อมเพียงใดที่จะรับผู้สูงอายุเข้าทำงาน แล้วภาครัฐเองจะช่วยเหลือทุกฝ่ายอย่างไร” รศ.ดร.นพพล กล่าวทิ้งท้าย
งานพัฒนาบุคลากร ทุนรัฐบาล และการประเมินความพึงพอใจ
ถ้าไม่ทำงานนานขึ้น...ก็ต้องเก็บออมล่วงหน้าให้พอ
หน้าที่และอำนาจของคณะกรรมการอำนวยการ
สังคมสูงวัยมันไม่ใช่แค่สังคมที่มีคนแก่มากขึ้นเท่านั้น แต่การที่มีคนสูงอายุในสัดส่วนที่เพิ่มมากขึ้นอย่างต่อเนื่อง สังคมผู้สูงอายุ มันย่อมส่งผลอะไรบางอย่างต่อสังคม เศรษฐกิจ และการใช้ชีวิตของเราในอนาคตอย่างแน่นอน นั่นหมายความว่า พวกเราจะต้องเตรียมตัวรับกับความเปลี่ยนแปลงนี้ยังไงให้ได้รับผลกระทบน้อย หรือสามารถอยู่กับการเปลี่ยนแปลงนั้นได้เป็นอย่างดี